Fysiek Domein

We houden de brede culturele basisinfrastructuur met een gedifferentieerd en gevarieerd aanbod voor een breed publiek in stand

In 2040 is Zwolle de experimentele Hanzestad, het kloppend culturele hart van de regio waar kunst en cultuur bijdraagt aan de hoge kwaliteit van leven van een ieder die in de gemeente of regio woont, werkt of deze bezoekt. Cultuur wordt in diverse beleidsnotities aangewezen als belangrijke randvoorwaarde voor de kwalitatieve groei van Zwolle waarmee we kunnen doorgroeien naar het vierde hoekpunt van de economische hoofdstructuur van Nederland. Cultuur versterkt Zwolle als aantrekkelijke stad om in te wonen en werken.

Zwolle omarmt de volle breedte van het culturele veld door de ontwikkeling van de culturele infrastructuur te omvatten in drie pijlers: cirkels, spots en sterren. Met deze pijlers geven we richting aan de kwalitatieve en kwantitatieve groei. De pijlers helpen ons focus te houden en prioriteiten te stellen. De cirkels omvatten cultuur vanuit het maatschappelijk perspectief; cultuureducatie, -participatie en cultuur toegepast binnen bijvoorbeeld het wijkgericht werken en de gezondheidszorg. De spots vertegenwoordigen cultuur vanuit het economisch perspectief; de volle breedte van de kunstdisciplines met instellingen, gezelschappen en zelfstandigen die kunst creëren en presenteren. De sterren vertegenwoordigen cultuur met nadruk op human capital agenda; het creatieve onderwijs en productiehuizen die talenten voorbereiden op hun rol als professional binnen het culturele domein.

Onze eerste stappen richting 2040 betreffen het verder op orde brengen van onze basis om de schaalsprong te maken naar de hoge ambities richting 2040. Dit willen we doen binnen de pijlers op diverse gebieden door uitbreiding van het aantal instellingen in de Basisinfrastructuur en door het ophogen van de budgetten van de incidentele subsidieregelingen. Naast deze investeringen die we in de breedte willen doen brengen we focus aan op drie specifieke aandachtsgebieden:
·ruimte voor kunstenaars om te creëren en te presenteren;
·structurele budgetten voor makers in de podiumkunsten;
·investering in talentontwikkeling.

Met instrumenten als subsidies en prestatieafspraken dragen wij bij aan de ontwikkeling van nieuwe activiteiten. Daarnaast zien wij een belangrijke rol als aanjager van nieuwe ambities, verbindingen, samenwerkingen en cross overs met als doel te komen tot een toonaangevende culturele stad:

• De bestaande samenwerking binnen de Stedelijke Cultuurregio Zwolle wordt verstevigd en er wordt ingezet op een stevige lobby voor het verwerven van rijksmiddelen voor cultuur.
• De Fundatie gaat intensief samenwerken met de creatieve sector in Fundatie Future Factory, met een tentoonstelling in Academiehuis de Grote kerk.
• Het Hybrideproductiehuis verandert van regionale proeftuin naar het Zwolse netwerk voor de ontwikkeling van talent, waarin Zwolse Theaters, Hedon en De Fundatie samenwerken.
• We evalueren de regeling Art Pitch die als doel heeft het ondernemerschap van professionele culturele professionals te stimuleren door cross overs te ondersteunen tussen de artistieke en creatieve sector met andere bedrijven, om het innoverend vermogen van onze economie te versterken.
• De culturele en cultuurhistorische (Sassenpoort) attractiviteit van de binnenstad wordt zichtbaarder gemaakt, net als bevindingen uit de pilot van het openstellen van de Schepenzaal.
• Wij ondersteunen Stadkamer in haar positie en rol als bibliotheek van de toekomst en zetten volop in op doorontwikkeling van cultuureducatie en cultuurparticipatie.
• Wij subsidiëren Zwolse makers en gezelschappen, zodanig dat een bloeiend makersklimaat ontstaat waarin talent tot ontwikkeling kan komen. Het is tevens gericht op de verwerving van de cofinanciering van het rijk en de provincie.
• Wij subsidiëren atelierruimten en expositieruimten, zodanig dat kunstenaars werken kunnen produceren en presenteren. Daarnaast investeren wij in de ontwikkeling van een netwerk, waarbinnen overdracht van kennis en vaardigheden kan plaatsvinden.
• De gemeentelijke BKR-collectie wordt “gerevitaliseerd”: waardevolle kunstwerken worden ondergebracht bij De Fundatie, een deel wordt gereed gemaakt voor interne uitleen, een deel wordt teruggegeven aan de kunstenaars of geveild
• We starten met het meerjarig financieren van de culturele Basisinfrastructuur van Zwolle, de Zwolse BIS. We laten ons adviseren door een externe commissie cultuur in het toekennen van subsidies en beoordelen allen instellingen die deel uitmaken van deze culturele basisinfrastructuur op basis van dezelfde criteria. Deze criteria sluiten aan op criteria van landelijke fondsen. Daarnaast starten we met een visitatietraject van onze Zwolse BIS om ze verder op weg te helpen richting de ambities in het Cultureel Perspectief.

We zetten de ingezette koers van 2022 door in 2023

Musea:
Fundatie Future Factory
We gaan in 2023 verder met  de plannen van de Fundatie onderzoeken voor een tweede vestiging in Spoorzone ’Fundatie Future Factory’. Talentontwikkeling en stimulering van de creatieve sector staan hierin centraal. De start van de Fundatie Future Factory vindt plaats in het Academiehuis de Grote Kerk en zich daarna eventueel kunnen vestigen in de Spoorzone (2025).

ANNO/Stichting Allemaal Zwolle
Stichting Allemaal Zwolle is een kleine netwerkorganisatie die presenteert, in samenwerking met andere instellingen en organisaties, de geschiedenis van de stad op eigentijdse, interactieve, veelzijdige en verrassende wijze. Op verschillende locaties in de stad. Een van die locaties is aan de Melkmarkt. Hier presenteert ANNO (dat in mei 2022 geopend is) wat een samenwerkingsorganisatie is tussen Collectie Overijssel, Stichting Allemaal Zwolle en de afdeling Erfgoed van de gemeente Zwolle. In ANNO worden de archieven, archeologie en de kennis over deze zaken samengebracht en gepresenteerd aan het publiek conform bovenstaande opdracht van Stichting Allemaal Zwolle. Dit is uniek in Nederland.

Naast deze locatie zal ANNO onder andere de Verhalenbus inzetten om de verhalen van vroeger en nu in de diverse Zwolse wijken te brengen.
Verder is het oude stadhuis (Schepenzaal) geopend. Het publiek krijgt zo de kans om nog beter kennis te maken met de rijke cultuurhistorie van de Stad. ANNO neemt de presentatie van de Schepenzaal voor haar rekening in samenwerking met de stadgidsen.

Podiumkunsten
Hedon en Zwolse Theaters hebben hun programmering in 2020,  2021 en deel 2022 moeten aanpassen ten gevolge van COVID-19. Naar verwachting zal COVID-19 ook in 2023 doorwerken op de programmering, bedrijfsvoering en bezoekersaantallen. In het Cultureel Perspectief 2040 is de focus gericht op het verruimen van de structurele budgetten voor makers in de podiumkunsten en voor investeringen in talentontwikkeling.

De afgelopen jaren heeft een groot aantal Zwolse gezelschappen in de podiumkunsten een sterke artistieke en zakelijke ontwikkeling doorgemaakt. Ook zijn nieuwe veelbelovende gezelschappen opgericht. Talent dat in Zwolle wordt opgeleid blijft verbonden aan onze stad. Om dit ‘middensegment’ te versterken en zo een bruisend makersklimaat en bloeiende sector te creëren is het van essentieel belang deze instellingen meerjarig aan ons te binden door hen toe te laten tot de Zwolse Basisinfrastructuur. Hiermee geven we hen de kans zich verder te ontwikkelen naar instellingen met een landelijke rol van betekenis en het vergroot de kans op cofinanciering vanuit het Rijk.
De makers en gezelschappen vervullen een artistieke en maatschappelijke rol voor onze gemeente en regio. Naar de provincie toe is de intentie uitgesproken de subsidie van de provincie vanuit de gemeente Zwolle te matchen. In 2023 is extra budget gereserveerd om nog één gezelschap, bij voorkeur een muziekgezelschap, meerjarig te ondersteunen.

Daarnaast ondersteunen we Vaktor, huis voor makers en talentontwikkeling. Dit doen we samen met de partners binnen de Stedelijke Cultuurregio.

Ruimte voor kunstenaars om te creëren en te presenteren
In het Cultureel Perspectief 2040 is de focus gericht op het verruimen van de fysieke ruimten voor kunstenaars om te creëren en te presenteren. In 2023 wordt het atelier- en broedplaatsenbeleid geactualiseerd door richting te geven voor de toekomstige ontwikkeling en keuzes te maken. Momenteel zijn er nog steeds wachtlijsten. Bovendien staat de beschikbare ruimte onder druk door het verdwijnen van plekken. Wij wachten de toekomstige veranderingen niet af, maar benutten de kansen die zich voordoen om atelierruimten te realiseren. Voor de uitbreiding van de fysieke ruimte voor makers is in 2023 een budgettaire groei voorzien.  
Zwolle kent een groot tekort aan expositieruimten. Op dit moment is circa 750 m² beschikbaar. Er is behoefte aan groei naar 2.000 m² voor zowel kleinere expositieruimtes (tot circa 200 m²) als aan grote ruimtes (vanaf circa 1000 m²) voor artistieke evenementen.
Voldoende atelierruimte en expositieruimte alleen, is niet voldoende. Er moet daarnaast een actief netwerk zijn van opleiders, makers en opdrachtgevers, waarin vraag en aanbod samen komen, kennis kan worden gedeeld en kan worden samengewerkt. Een belangrijke spil in de netwerkvorming is de branche-organisatie-in-wording Creative Works.

Stadkamer
Stadkamer is een bibliotheek met steeds meer activiteiten. Er wordt bij de vestiging in de binnenstad en in de wijken, volop samengewerkt met o.a. Travers, WIJZ en Zwolle Doet. Stadkamer heeft zicht ontwikkeld van het uitlenen van boeken tot het ondersteunen van een leven lange educatie. Projecten als digisterker voor ouderen voor de digitale vaardigheden als boekstart en voorleesexpres in het kader van het Onderwijsachterstanden beleid. Ook is Stadkamer een serieuze partner in de bestrijding van laaggeletterdheid.

Landelijk is er voor de bibliotheken een netwerkagenda opgesteld. Hierin worden de maatschappelijke opgaven voor de komende jaren beschreven zoals het stimuleren van lezen, bevorderen van basisvaardigheden en activiteiten op het gebied van leven lang ontwikkelen. Deze maatschappelijke opgaven zijn ook herkenbaar in Zwolle.

Wij onderzoeken in hoeverre Stadkamer voldoet aan deze opgaven en waar ze nog op kunnen bijsturen. Tevens heeft Stadkamer specifieke lokale opgaven en groeit de stad en heeft dit, net als de maatschappelijke opgaven, gevolgen voor de dienstverlenging van Stadkamer. Op basis van beide ontwikkelingen willen we advies wat deze ontwikkelingen voor de organisatie en de fysieke werkomgeving van Stadkamer in de binnenstad en de wijken betekent.
Momenteel staat de Stadkamer onder druk qua fysieke ruimte en financiën, zowel door de veranderende positie van Stadkamer binnen de maatschappij, uitbreiding van de reguliere taken als de toename van het aantal projecten.
We voorzien een sterkere rol van Stadkamer op het gebied van Cultuurparticipatie als belangrijke speler in het sociaal domein. Dit geeft druk op de organisatie wat zal moeten meegroeien op inhoud en overhead.

Commissariaat voor de Media
RTV Focus is de lokale omroep van Zwolle. Momenteel vindt er een tussentijds onderzoek plaats hoe het functioneren van deze lokale omroep. Dit is volgens afspraak halverwege de periode.

Doel 5.3.1 Culturele basisinfrastructuur

Kunst in de openbare ruimte
De gemeente Zwolle heeft een collectie beeldende kunst, die van bijzondere kunsthistorische waarde is. Zwollenaren zijn trots op de meer dan 130 kunstobjecten die in de openbare ruimte v.an de stad staan. Zij geven karakter aan de wijk, leiden tot verwondering of stemmen tot nadenken.  Als gemeente zijn wij sturend in het beleid van kunst in de openbare ruimte, door het uitzetten van opdrachten en het doen van aankopen. Dit vraagt om een afzonderlijke beleidsuitwerking binnen de kaders van het Cultureel Perspectief Zwolle 2040. De bestaande financieringssystematiek voor kunst in de openbare ruimte is on hold gezet om redenen van bezuinigingen. De huidige financieringssystematiek is gebaseerd op een afdracht van grondexploitaties en projectkredieten. In het afgelopen decennium is naar schatting ongeveer 200.000 euro per jaar uitgegeven aan kunst in de openbare ruimte. Daarnaast wordt jaarlijks ongeveer 50.000 euro uitgegeven aan beheer en onderhoud van kunst.  

Begin 2023 volgt een separaat beleidsvoorstel voor een nieuwe financieringssystematiek voor kunst in de openbare ruimte. Het beleidsvoorstel biedt een kader/profiel op basis waarvan wij opdrachten kunnen verstrekken en kunst kunnen aankopen.

Investeringen cultuur
In het coalitieakkoord “Samen voor een waarde(n)volle toekomst” is het belang van cultuur benoemd en aangegeven dat cultuur een extra financiële impuls krijgt. Vanaf 2023 wordt hiervoor structureel € 1 miljoen beschikbaar gesteld, oplopend naar € 2 miljoen in 2025. Prioriteit is gegeven aan ruimte voor makers (ateliers en broedplaatsen) en is aangegeven dat de beweging die het Academiehuis heeft gemaakt wordt doorgezet. In november 2022 ontvangt de raad een informatienota waarin de besteding van de middelen in 2023 wordt toegelicht en onderbouwd. Deze informatienota is beschikbaar vóór de begrotingsbehandeling 2023.

Fraterhuis
In mei 2022 heeft de raad ingestemd met een voorbereidingskrediet ten behoeve van de verdere planontwikkeling voor de nieuwbouw van het Fraterhuis in het Handelshuys in het Broerenkwartier. Ook heeft de raad het college gemandateerd een intentieovereenkomst met de ontwikkelaar af te sluiten voor het vervolgproces. Eind 2022 zal het definitieve voorlopig ontwerp aan de raad worden voorgelegd en wordt een krediet aangevraagd om de verdere planvorming naar een definitief ontwerp vorm te geven.

Vastgestelde mutaties:

Cultuur basis

Voorgestelde mutaties:

N.v.t.