Sociaal domein

We voorkomen (verder) maatschappelijk uitval of overlast door het bieden van passende zorg en ondersteuning richting maatschappelijk herstel

Verslaving kent als risico dat inwoners geïsoleerd raken, er gezondheidsrisico's optreden en de deelname aan de maatschappij vermindert en er maatschappelijke uitval of overlast optreedt. Verslaving is er in veel vormen: alcohol, roken, drugs, gokken, gamen, enzovoort. We zetten in op het voorkomen en verminderen van verslavingsproblematiek. We zetten preventief in op gezonde leefstijl door o.a. roken en alcoholgebruik te ontmoedigen (zie doel 1.2.1.) Inzet op preventie van middelengebruik voor jongeren werken we verder uit binnen de opgave jeugd en veiligheid. Er is aandacht voor voorkomen van verslaving bij een aantal partners in de stad zoals Tactus. Programma 3 zet in op gerichte preventie (als er al problematisch middelengebruik is) en begeleiding van langdurig verslaafden. Hierbij kijken we steeds hoe iemand zo goed mogelijk kan blijven deelnemen aan het maatschappelijk verkeer en/of hoe verder maatschappelijke uitval is te voorkomen.

Zorgmijding kan leiden tot verergering van problematiek en maatschappelijke uitval en overlast. De GGD en zorgpartners leggen actief contact met mensen in zorgwekkende situaties, die niet zelf om hulp vragen, maar dit wel nodig hebben omdat (verder) maatschappelijke uitval dreigt. Na contactlegging brengen zij, samen met de persoon (of directe omgeving), in kaart welke ondersteuning nodig is en hoe dit het beste kan aansluiten op de situatie van de persoon zelf. Als het mogelijk is wordt geprobeerd mensen te motiveren om reguliere ondersteuning te accepteren. Zolang geen aansluiting bij reguliere ondersteuning kan worden gevonden, maar ondersteuning wel nodig is, zetten we bemoeizorg in. Bemoeizorg wordt in de Wmo (2015) niet als wettelijke taak voor gemeenten genoemd, maar is maatschappelijk en bestuurlijk wel relevant. Juist omdat hiermee ingegrepen kan worden bij complexe situaties, waar reguliere hulpverlening geen grip op kan krijgen. Bemoeizorg is een belangrijk instrument om verder maatschappelijke uitval te voorkomen.

De achterliggende problematiek van personen die verward gedrag laten zien wordt soms niet, of niet op tijd herkend. Daardoor wordt de juiste ondersteuning, hulp en zorg niet, of niet op tijd genoeg ingezet. Dit kan een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van deze personen zelf, maar ook die van hun directe omgeving aantasten. We hebben in Zwolle een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag georganiseerd. Deze is gericht op het vroegtijdig signaleren, het bieden van passende ondersteuning en zorg, op tijd opschalen wanneer nodig en het kunnen leveren van maatwerk, wat zoveel mogelijk aansluit op de leefwereld van de persoon die verward gedrag vertoont. De aanpak voor personen met verward gedrag zetten we in 2023 voort. Daarbij kan de uitwerking van de regionale agenda zorg en veiligheid van invloed zijn op onze lokale aanpak. Zie ook programma 7 (doel 7.2.1).

De Wet verplichte GGZ (Wvggz) ging in 2020 in. Deze wet ziet toe op het leveren van verplichte zorg aan personen met een psychische stoornis die als gevolg van deze stoornis gedrag laten zien dat leidt tot ernstig nadeel voor de persoon zelf, of een ander. De wettelijke taken die de gemeente en betrokken partners volgens deze wet hebben, zijn in 2020 vastgelegd in lokale en regionale uitvoeringsafspraken. Op basis van tussentijdse evaluaties en/of landelijke ontwikkelingen kunnen de uitvoeringsafspraken eventueel aangepast worden.

We voorkomen (verder) maatschappelijk uitval of overlast door het bieden van passende zorg en ondersteuning richting maatschappelijk herstel, zodanig dat:

• verslavingsproblematiek zo veel mogelijk voorkomen en verminderd wordt;
• zorgmijding zo veel mogelijk voorkomen en verminderd wordt;
• personen die verward gedrag vertonen vroegtijdig in beeld komen en er tijdig op- en afgeschaald wordt tussen sociaal domein en veiligheid, daar waar er sprake is van ernstige overlast en/of de persoon een gevaar vormt voor zichzelf en zijn directe omgeving (of hiermee wordt dreigt);
• verplichte zorg (Wvggz) aan mensen met een psychische stoornis alleen wordt ingezet als uiterst middel (als zorg in een vrijwillig kader niet mogelijk blijkt en zorg wel nodig is, vanwege ernstig nadeel voor betrokkene of anderen).

Verslavingsbeleid

• Regie voeren op het regionaal verslavingsbeleid IJssel-Vecht
• Het zorgdragen voor kwaliteit en continuïteit van activiteiten gericht op het voorkomen van gezondheidsschade en maatschappelijke uitval als gevolg van verslaving enerzijds en maatschappelijk herstel anderzijds (mede in het kader van ons gezondheidsbeleid).
• Onnodige risico's tegengaan door zorg te dragen voor veilige omstandigheden van middelengebruik door verslaafde inwoners in de regio.
• Toeleiding van verslaafde inwoners naar zorg, hulp en ondersteuning.

Zorgmijding

• Het zorgdragen voor kwaliteit en continuïteit van activiteiten gericht op bemoeizorg in de centrumgemeenteregio Zwolle. Dit in afstemming met en in aansluiting op de lokale sociale teams (onder andere de Sociaal Wijkteams).

Wet Verplichte GGZ

• Continueren van uitvoering van taken en verantwoordelijkheden voor gemeenten die voortvloeien uit de Wvggz (o.a. meldpunt, verkennend onderzoek, opleggen crisismaategel). Indien nodig op basis van tussentijdse evaluatie en/of landelijke ontwikkelingen bijstellen van de uitvoering

Agenda zorg en veiligheid / sluitende aanpak personen met verward gedrag

• Regionaal en lokaal wordt de samenwerkingsagenda voor zorg en veiligheid verder uitgewerkt en worden projecten gestart om de samenwerking in het zorg- en veiligheidsdomein te versterken. Er is meer en meer sprake van complexe domeinoverstijgende vraagstukken, die vragen om meer sturing van gemeenten en ketenpartners. De samenwerkingsagenda zorg en veiligheid heeft als doel de totale keten van zorg en veiligheid zowel lokaal als regionaal verder te versterken. Concreet gaat het hier over thema’s als personen met verward gedrag, Wet verplichte GGZ, maar ook  aanpak huiselijk geweld, mensenhandel, nazorg ex-gedetineerden. Zie ook programma 7 (doel 7.2.1).
• Het continueren van de sluitende aanpak voor verwarde personen waaronder versterken triagevoorziening, deskundigheidsbevordering en vroegtijdige signalering en preventie. We zorgen dat alle personen die verward gedrag vertonen vroegtijdig in beeld komen en een persoonlijke aanpak krijgen.

Zorg en begeleiding mensen EPA/psychische kwetsbaarheid:

• Zorgen voor optimalisering van het aanbod van begeleiding, behandeling en herstel voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Dit is onder andere voor mensen met EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoening). We hebben in 2022 de doorstart van het herstelteam mogelijk gemaakt (multidisciplinair team van zorgprofessionals en ervaringsdeskundigen), onder coördinatie van het Sociaal Wijkteam. Voor 2023 zetten we in op continuïteit van deze aanpak, monitoring en daar waar nodig op bijsturing.

Doel 3.2.1 Voorkomen maatschappelijke uitval of overlast