Sociaal domein

(maatwerk)Voorzieningen Wmo

Veel inwoners van Zwolle zijn in staat actief maatschappelijk te participeren en wonen zelfstandig, ook als zij ouder worden. Een gezonde leefstijl, actieve deelname aan de samenleving en een sterk sociaal netwerk zijn daarin bevorderend (programma 1. Samenleving). Daar waar het bij inwoners beperkt mogelijk is of wordt om actief te participeren en zelfredzaam te zijn in de eigen leefomgeving, ondersteunen we inwoners met voorzieningen in het kader van de Wmo. De inzet van (maatwerk)ondersteuning verloopt via het sociaal wijkteam en vindt plaats in aanvulling op de eigen kracht, de kracht van het sociaal netwerk en de Sociale Basis en sluit aan op de persoonlijke situatie en behoefte.

We bieden ondersteuning aan mensen zoals begeleiding in de thuissituatie, rolstoelen, woonvoorzieningen, vervoersvoorzieningen en dagbesteding.

Wij hebben de afgelopen jaren als gevolg van het invoeren van het abonnementstarief Wmo een toename gezien van het beroep op maatwerkvoorzieningen Wmo waaronder de vraag naar huishoudelijke ondersteuning. Mede als gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt is het aanbod van huishoudelijke hulpen onvoldoende om aan de vraag te kunnen voldoen. Hierdoor is er een wachtlijst voor huishoudelijke ondersteuning. Samen met de aanbieders en Sociaal Wijkteam (SWT) zijn in 2022 acties in gang gezet om deze wachtlijst te verkleinen.
Daarnaast zien we binnen thuisondersteuning dat er deels een verzwaring plaatsvindt van de ingezette arrangementen. Dit heeft te maken met de ingezette beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis waarbij cliënten mbv thuisondersteuning zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, we zien dit effect met name bij de doelgroep jongvolwassenen. Ook zien we dat binnen de geestelijke gezondheidszorg er aanzienlijke wachtlijsten zijn. Dit resulteert voor de groep inwoners die behandeling nodig hebben, dat er ter overbrugging zo nodig zwaardere en/of omvangrijker ondersteuning wordt geboden vanuit de Wmo, met thuisondersteuning.   

Bij de hulpmiddelen (woonvoorzieningen, rolstoelvoorzieningen, vervoersvoorzieningen) zien we een afname van het aantal aanvragen als gevolg van de COVID-19 crisis en de overgang van een (deel) van de hulpmiddelen naar de Wlz.
We zien een toename in uitgaven voor de medische advisering. Het aantal aanvragen is gelijk gebleven. Deze ontwikkeling heeft te maken met het feit dat de tarieven zijn gestegen doordat we opnieuw hebben moeten aanbesteden. Een belangrijke voorwaarde hierin is dat we marktconforme tarieven hanteren waardoor deze hoger liggen dan voorheen. Hierbij schatten we in dat als de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis verder worden doorgezet het aantal adviezen zal toenemen en daarmee de uitgaven zullen stijgen.

De verdere implementatie van het contract voor de maatwerkvoorziening Dagbesteding Perspectief is in 2022 goed verlopen. In 2022 en 2023 wordt de verbinding tussen sociaal wijkteam, aanbieders en ketenpartners, waaronder Samen Zwolle en Tiem versterkt. Het belang van het verkrijgen van welzijn bij inwoners door middel van een vorm van participatie staat voorop. Er wordt lichte ondersteuning geboden wanneer het kan en zwaardere ondersteuning geboden waar nodig. De medewerkers hebben kennis van elkaars expertise en kunde en weten elkaar te vinden om tegemoet te komen aan de ondersteuningsvragen van inwoners.

Nu de dienstverlening aan de inwoners in het kader van de decentralisaties op orde is, komt er steeds meer aandacht voor toezicht en handhaving binnen het sociaal domein. Integrale aandacht voor het tegengaan van zorgfraude, voor de rechtmatige uitvoering van de ondersteuning en voor het borgen van kwalitatief goede ondersteuning zorgt voor meer duidelijkheid over wat wij van aanbieders en inwoners vragen. Onze verwachting is dat dit tot een grotere nalevingsbereidheid leidt. Het doel is dat de inwoner ontvangt wat hij daadwerkelijk nodig heeft en het budget voor ondersteuning ook daadwerkelijk aan ondersteuning wordt uitgegeven

Eind 2021 is het Lokaal uitvoeringsplan voor beschermd wonen naar beschermd thuis door het College vastgesteld. Op basis van dit uitvoeringsplan willen wij ondersteuning aan psychisch kwetsbare inwoners de komende jaren dusdanig vormgeven, dat zij hun ondersteuning zoveel mogelijk in de eigen woon- en leefomgeving ontvangen. Samen met onze partners organiseren we passende ondersteuning op de plek waar die het meest tot zijn recht komt. Hiermee zetten wij in op optimale en voor de hand liggende maatschappelijke participatie en worden onnodige verhuisbewegingen (voor het kunnen ontvangen van passende ondersteuning) zo veel mogelijk voorkomen.  Dat betekent dat we zoveel mogelijk uitgaan van lokale ondersteuning, in de wijken van Zwolle. Dat kan in de vorm van  thuisondersteuning, maar ook in de vorm van geclusterde woon-zorgvoorzieningen. Hiermee zijn we in 2022 gestart en deze lijn zullen we in 2023 doortrekken, zodat we in 2024 zoveel mogelijk passend lokaal aanbod hebben.
Daar waar dat voor ondersteuning en/of voor de inwoner zelf noodzakelijk is, blijft uiteraard beschermd wonen beschikbaar, maar dan wel zo kort als mogelijk (en zo lang als nodig). Ook zetten we in op een goede aansluiting op de Sociale Basis waaronder een zinvolle daginvulling.

In aansluiting op het voorliggende veld bieden we indien nodig (maatwerk)voorzieningen Wmo, zodanig dat:

• Maatwerkvoorzieningen worden ingezet in aanvulling op andere voorliggende voorzieningen (Sociale Basis).
• Waar mogelijk de ondersteuning die nu in maatwerkvoorzieningen wordt ingezet, ook in andere collectieve vormen van ondersteuning ingezet kan worden.
• Maatwerkvoorzieningen zo integraal mogelijk worden ingezet.
• Maatwerkvoorzieningen worden ingezet in samenhang met voorzieningen uit de zorgverzekeringswet zoals wijkverpleging.
• Als een maatwerkvoorziening noodzakelijk is, de inwoner naast Zorg in Natura een keuzemogelijkheid heeft voor een Pgb.

• In 2023 vindt uitvoering plaats van het contract thuisondersteuning:
  • In het kader van het contractmanagement voeren wij jaarlijks evaluatiegesprekken met aanbieders
  • Er is een overlegtafel met aanbieders, Participatieraad, gemeente / Sociaal Wijkteam waar wij ook samenwerken tav innovatie.
  • Er zijn werkgroepen actief op thema's.
• In 2023 geven wij verder uitvoering aan het plan met betrekking tot het aanpakken van de wachtlijst huishoudelijke hulp.
• In 2023 vindt uitvoering plaats van het contract dagbesteding perspectief:
  • In het kader van het contractmanagement voeren wij jaarlijks evaluatiegesprekken met de aanbieders
  • Er is een overlegtafel met aanbieders, gemeente/sociaal wijkteam waar afspraken worden gemaakt over de invulling van de contractuele verplichtingen en de onderlinge samenwerking.
• Wij werken op basis van het lokaal uitvoeringsplan aan de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis. Hiermee bevorderen dat meer psychisch kwetsbare inwoners langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen met passende ondersteuning en dus instroom in beschermd wonen wordt voorkomen, of dat sneller vanuit beschermd wonen kan worden doorgestroomd naar (meer) zelfstandige woonvormen.
• We zijn in 2022 gestart met een inkooptraject voor beschermd thuis en werken in 2023 toe naar een nadere definitie van het product beschermd thuis en structurele financiering van beschermd thuis.
• We werken in 2023 toe naar overname van taken van de Centrale Toegang (onderdeel van GGD) door het SWT per 2024.
• In een maatschappelijke ontwikkeling van de extramuralisering van de ouderenzorg is er een brede samenwerking zowel binnen de gemeentelijke domeinen als met regionale ketenpartners in het Programma wonen en zorg, waaronder zorgkantoor, aanbieders van ouderenzorg, Zilveren Kruis. De uitdagingen voor het bieden van passende ondersteuning aan ouderen op de langere termijn vraagt om een beweging naar nieuwe vormen van wonen en zorg. De wettelijke kaders van de Wet langdurige zorg, zorgverzekeringswet en de wet maatschappelijke ondersteuning zijn leidend. De samenwerking kent dan ook een verkennend karakter, om op basis van proeftuinen tot integraal beleid te komen.
• In 2022 is een pilot scootmobielpool gestart in woonzorgcentrum Fermate. Middels deze pilot doen we ervaring op met het werken met een pool van voorzieningen en kunnen we in 2023 bekijken of het concept van een scootmobielenpool uitgebreid kan worden. Het initiatief wordt door bewoners van Fermate gesteund. Naast een bijdrage aan de beweging naar meer algemene, collectieve voorzieningen, levert dit project ook een bijdrage aan het vergroten van de brandveiligheid door het aantal gestalde scootmobielen te beperken en vermindert een scootmobielpool de belasting van het milieu.
• We zien dagelijks berichten over problemen in het vervoer. Het doelgroepenvervoer kampt nog steeds met de gevolgen van corona. Eerst waren het de dramatisch gedaalde aantallen ritten vanwege wegblijvende gebruikers. Het Wmo vervoer is nog steeds niet op het oude niveau maar blijft hangen rond de 70% van het aantal ritten in het pre corona tijdperk. De 70% is inclusief het inmiddels geïncorporeerde vervoer dagbesteding. Zoals reeds vorig jaar gemeld heeft de inzet van elektrische vervoersmiddelen vertraging ondervonden. De vervoerder zal dit verder in kaart brengen.

In 2022 is en naar verwachting zal in 2023 vooral het personeelstekort dat het vervoer van de gebruikers bemoeilijken. De gebruikers van het Wmo vervoer zijn over de personele problemen schriftelijk geïnformeerd.
In 2023 zullen maatregelen worden uitgeprobeerd in verband met vermindering van het openbaar busvervoer in de gemeente Zwolle. We willen ook op de langere termijn alle inwoners van Zwolle mobiel houden. We beogen het stimuleren van de totale mobiliteit door een goed combinatie van OV-vervoer, doelgroepenvervoer, particulier vervoer en deelmobiliteit moet ervoor zorgen dat er voor alle inwoners en bezoekers van Zwolle een passend vervoersmiddel beschikbaar is.

• Uitvoeren toezicht en handhaving sociaal domein:
  • Het op- en aanpakken van (regionale) signalen omtrent de kwaliteit en rechtmatigheid wordt verder geprofessionaliseerd door onder meer landelijke samenwerking, regionale afstemming, afstemming met het gemeentelijke programma Ondermijning en het doorvoeren verbeteringen vanuit landelijk verschenen rapportages. Dit leidt tot rechtmatigheids- en kwaliteitsonderzoeken waarmee de ondersteuning en ons stelsel wordt gewaarborgd. De kwaliteitsrapporten worden inmiddels openbaar gemaakt. We verkennen de mogelijkheid voor openbaarmaking van rechtmatigheidsonderzoeken.
  • We zijn gestart met proactief toezicht zowel voor het toezicht op kwaliteit als op rechtmatigheid verder vorm te geven. Op basis van risico indicatoren wordt beoordeeld waar proactief toezicht efficiënt en effectief is. Het doel is om meer inzicht en kennis te krijgen in de werkwijze van aanbieders en of zij voldoen aan de gestelde vereisten. Daarnaast wordt gewerkt aan een mogelijk waarschuwingsregister dat gebruikt gaat worden als preventie bij het afsluiten of verlengen van contracten.
  • Er is een integraal handhavingsplan sociaal domein opgesteld. Handhaven betekent dat inwoners en zorgaanbieders worden aangesproken op het naleven van de voorwaarden en verplichtingen, die verbonden zijn aan de aangeboden voorzieningen en ondersteuning. Daarbij worden inwoners en zorgaanbieders ook geholpen zich aan de regels te houden, door het geven van goede en passende voorlichting en door het aanbieden van goede dienstverlening op maat. Via dit integraal handhavingsplan volgen de medewerkers van de verschillende afdelingen een training integraal handhaven om tot een goede en passende maatwerk voorziening te geven.

• Persoonsgebonden budget (pgb):
  Verordening maatschappelijke ondersteuning aanscherpen, het beoordelingskader pgb en de kwaliteitseisen als bijlage bij de verordening verder uitwerken voor zowel beschermd wonen als pgb.

• Uitvoeren cliëntervaringsonderzoek

• De essentie van Right to Challenge is de substitutie. De substitutie geldt voor het goedkoper en/of beter uitvoeren van diensten die de gemeente nu inkoopt of subsidieert. Wij hebben reeds de beschikking over een budget om de activiteiten van partijen die ons 'uitdagen' in het kader van Right to Challenge te financieren, mits zij uiteraard beter en/of goedkoper aanbod bieden dan de diensten die gemeente inkoopt of subsidieert. Daarnaast is er een werkbudget beschikbaar om de werkwijze in de praktijk te ontwikkelen en vervolgens te borgen.
• In de regio werken wij samen met regiogemeenten en de zorgverzekeraar Zilveren Kruis. Gezamenlijk geven wij uitvoering aan de vastgestelde samenwerkingsagenda Regio IJssel-Vecht en Zilveren Kruis 2021-2023. Hierin wordt de samenwerking gezocht op de thema's van de zorg en ondersteuning voor ouderen, zorg en ondersteuning voor mensen met psychische problematiek (GGZ),  jeugd en op gezondheid en preventie.

Doel 2.1.3 Maatwerk Wmo